Η μουσική ιστορία είναι ατελείωτη όπως και η ίδια η μουσική. Για την εξέλιξή της έχουν συμβάλλει πολλοί παράγοντες και ασφαλώς πολύ μεγάλες προσωπικότητες στο πέρασμα του χρόνου. Ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους στο χώρο της μουσικής ιστορίας ήταν ο Larry Levan , κατά κόσμο , Lawrence Philpot. Γεννήθηκε στην Αμερική στις 20 Ιουλίου του 1954 και είναι ο άνθρωπος που έδωσε νέες κατευθύνσεις στην μουσική βιομηχανία αλλά κυρίως στο επάγγελμα του dj.
Παρόλο που ασκούσε το dj-ing σε διάφορα club , το ορόσημό του ήταν στο Paradise Garage club στη Νέα Υόρκη , το οποίο στεγαζόταν σε ένα παλιό γκαράζ. Εκεί ο Larry Levan πρωτοτύπησε , καινοτόμησε και εισήγαγε νέες δεξιότητες τόσο στο dj-ing όσο και στο ήχο-σύστημα του club που θεωρήθηκε ότι πιο σύγχρονο την εποχή εκείνη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως λίγο αργότερα , ο James Palumbo , ιδιοκτήτης ενός από τα σημαντικότερα club στην Ευρώπη του Ministry of Sound, κάλεσε τον Larry Levan στο Λονδίνο για να ετοιμάσει και να τελειοποιήσει τον ήχο του νεοσυσταθέντος τότε club. Η φιλοσοφία του, για το Paradise Garage, υπήρξε το τρίπτυχο : ήχος , φώτα και τέλος η διακόσμηση που θεωρείται minimal και μάλλον φτωχή ξεφεύγοντας από τα συνηθισμένα πρότυπα. Ο Levan μετά από μελέτες με τον φίλο και συνεργάτη του Richard Long έφτιαξε το ήχο-σύστημα του Paradise το οποίο –όπως ανέφερα- ήταν το καλύτερο της εποχής εκείνης. Το αξιοσημείωτο είναι πως σχεδόν όλα τα club στο παγκόσμιο στερέωμα αντέγραψαν , και δούλεψαν με το μοντέλο αυτό. Οι τεχνικοί μέχρι σήμερα στηρίζονται –ακόμα και αν πολλοί δε το γνωρίζουν- στη φιλοσοφία του ήχο-συστήματος του Paradise. Ακόμα και το dj booth (χώρος/θέση του dj) κατείχε ξεχωριστή θέση. Σε ένα ‘εσωτερικό’ μπαλκόνι του γκαράζ ο dj παρακολουθούσε ολόκληρο το club , και φυσικά τον έβλεπε ολόκληρο το κοινό, αναδεικνύοντάς τον έτσι σε σταρ της εκάστοτε βραδιάς .
Το μουσικό στυλ του Larry Levan ήταν εξαιρετικά αυστηρό και οι επιλογές των τραγουδιών δεν προέρχονταν αποκλειστικά από ένα και μόνο είδος. Μπορούσε να αναμίξει Reggae , Ambient , Disco , Euro-disco , Soul , Ballads , Rock , Latin , soul , funk , rhythm and blues με τρόπο μοναδικό έτσι ώστε το κοινό να νιώθει πως βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού του , εκεί που συνήθως η μουσική επιλογή είναι άναρχη αλλά συγχρόνως ικανοποιεί τα συναισθήματα. Είχε παίξει μπαλάντες στη μέση της νύχτας και δεν είχε ενοχληθεί κανείς που έπεφταν οι τόνοι της διασκέδασης για μερικά λεπτά.
Το 1971 , έξι χρόνια πριν ανοίξει το Paradise Garage ο Larry Levan ξεκίνησε το dj-ing σε μια εποχή όπου τα τραγούδια που κυκλοφορούσαν κάθε εβδομάδα από τις δισκογραφικές ήταν αμέτρητα. Η μορφή τους ήταν 7-ιντσα τρίλεπτα singles που ακούγονταν πολύ στα ραδιόφωνα της εποχής αλλά και στα σαλόνια των σπιτιών , καθώς αυτός ήταν και ο στόχος των εταιρειών. Δεν υπήρχαν δεκάλεπτα extended remixes των τραγουδιών τα οποία έπρεπε να αλλάζονται κάθε τρία λεπτά. Αυτό σημαίνει πως υπήρχε δυσκολία στη μίξη των εισαγωγών από κομμάτι σε κομμάτι. Μία άλλη σημαντική δυσκολία ήταν πως οι μουσικές παραγωγές είχαν παιχτεί live στα στούντιο και ο ρυθμός δεν ήταν πάντα ο ίδιος σε όλο το μήκος του κομματιού. Βρισκόμαστε στην αναλογική εποχή ακόμα. Τα χρόνια περνούσαν με αμέτρητες ώρες συλλογής δίσκων , dj-ing και χορού (ως πελάτης και ως υπάλληλος) για τον Levan σε clubs όπως τα Arthur, Sanctuary, Salvation, The Loft and The Gallery. Οι συναναστροφές του ,και τα ακούσματά του, προέρχονταν από djs όπως ο Terry Noel, Francis Grasso, ο David Mancuso, Nicky Siano, Michael Cappello και ο Steve D’Acquisto. Αυτοί είχαν χτίσει δειλά δειλά πάνω στα τότε δεδομένα την dance σκηνή , την όποια , μπορούμε να αποκαλούμε ‘disco’. Το κοινό με την μουσική αυτή μπορούσε να χορέψει σε ρυθμούς rock, Latin, soul, funk, rhythm and blues. Καταλαβαίνουμε όμως ότι το πρόγραμμα και οι μουσικές επιλογές ήταν ένα αμάλγαμα και δεν είχε την απαιτούμενη ομοιογένεια που θα συναντήσουμε αργότερα.
Παρόλο που σήμερα η Αμερική είναι μια εξελιγμένη χώρα , τότε ο συντηρητισμός ήταν αυτός που αποφάσιζε για το πόσο σημαντικός είναι κάποιος ανάλογα με την οικονομική κατάσταση , το ντύσιμο, τις σεξουαλικές προτιμήσεις ή ακόμα και τη φυλή . Η συμπεριφορά αυτή δεν είχε καμία θέση στο Paradise Garage και αυτή ήταν μία μεγάλη κοινωνική νίκη αλλά και μία ‘εσωτερική’ νίκη στην κοινωνία των clubs από τον Larry Levan. Κάθε Σαββατοκύριακο , gay , έγχρωμοι , λευκοί , απλοί πολίτες , παιδιά και Super Stars, όπως οι Mick Jagger, Diana Ross, Eddie Murphy, Boy George, Mike Tyson , Calvin Klein και Stevie Wonder, βρίσκονταν μαζί εκεί με ένα και μόνο σκοπό: Να χορέψουν! Για να καταλάβουμε τη διαφορά της φιλοσοφίας του P.Garage με το ανταγωνιστικό Studio 54 αρκεί να αναφερθούμε στη συμπεριφορά και το ντύσιμο των Stars. Κανένας τους δεν τραβούσε την προσοχή με το εξεζητημένο ντύσιμο ή τα τερτίπια του. Όλοι διασκέδαζαν απλά ντυμένοι αφήνοντας τα φανταχτερά ρούχα , στην ντουλάπα τους για κάποια από τις ‘‘προγραμματισμένες’’ εμφανίσεις τους. Δεν υπήρχε face control ούτε παπαράτσι καλεσμένοι επίτηδες. Ακόμη δεν υπήρχε λίστα ονομάτων με Vip πρόσωπα αφού όλοι ήταν αποδεκτοί και ίσοι μεταξύ τους με συνέπεια να νιώθουν μέσα σε μία οικογενειακή ατμόσφαιρα αυτό ακριβώς που πρεσβεύει η μουσική: Την αγάπη!
Παράλληλα με το άνοιγμα του P.Garage ο Larry Levan ξεκινά τους πειραματισμούς του στο στούντιο. Έτσι το 1978 κυκλοφόρησε από την Salsoul records το remix του ‘I Got My Mind Made Up’ των Instant Funk. Χαρούμενος ρυθμός και ευγενικά φωνητικά με soul ατμόσφαιρα χαρακτηρίζουν την παραγωγή. Η μεγάλη καινοτομία όμως δε βρίσκεται εκεί.
Σχεδόν δέκα ολόκληρα λεπτά διαρκούσε το ταξίδι της πρώτης παραγωγής του πρωτοπόρου Levan! Έχοντας παρατηρήσει τα προηγούμενα χρόνια όλες τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ένας dj, είχε αντιληφθεί πως έπρεπε να δώσει χρόνο στο τραγούδι και στη μελωδία του! Το αποτέλεσμα? Ολόκληρη η φιλοσοφία του dj-ing να στηρίζεται μέχρι και στις μέρες μας πάνω σε αυτή τη καινοτομία. Τα remix που κυκλοφορούν είναι extended , και πλέον στην EDM (Electronic Dance Music) τα περισσότερα original tracks είναι μεγάλης διάρκειας και οι ραδιοφωνικές version πια έρχονται δεύτερες. Από την Salsoul records ακολούθησαν οι παραγωγές –remixes του L.Levan όπως Instant Funk ‘Crying’ (1979) , Skyy ‘High’ ‘First Time Around’ (1980) , Steve Arrington ‘Summertime Lovin’ , Instant Funk ‘Everybody’ , Inner Life ‘Ain’t No Mountain High Enough’ (1981) , Logg ‘I Know You Will’ (1981) . Οι πόρτες των δισκογραφικών άνοιξαν για τα καλά όπως η West End records , Prelude records , Atlantic records , Garage records , σχεδόν είκοσι εταιρείες! Μία άλλη πτυχή του παραγωγικού του ταλέντου το ανέπτυξε με την Instand records, όταν και ήταν co-producer του συγκροτήματος ‘Peech Boys’ με τις κυκλοφορίες , ‘Life Is Something Special’ (1982) , ‘On A Journey’ (1983) , ‘Dance Sister’ (1983) , και ‘Come On, Come On’ (1984). Ήταν η πρώτη φορά που ένας dj έβγαινε από το dj booth και εισχωρούσε στο στούντιο για να δώσει την δική του dance αισθητική στις ήδη υπάρχουσες παραγωγές. Ο Larry Levan έδειχνε από τότε που οδεύει η κατάσταση! Σύντομα , μετά τους ‘στουντιακούς’ πειραματισμούς του Levan , αλλά και των επίδοξων μιμητών του, προέκυψε ο θάνατος της μέχρι τότε disco και η αναγέννησή της σε εκατό διαφορετικές μορφές! Techno , house , Garage , electro , funky , ήταν μερικά από τα είδη που ξεπετάχτηκαν την εποχή εκείνη. Φυσικά το P.Garage και ο Levan ήταν ο βασικός σύνδεσμος και ο κινητήριος μοχλός μεταξύ της παλιάς και της νέας εποχής για την dance μουσική.
Η συναναστροφή του , με το μάρκετινγκ των εταιρειών του έδινε τη δυνατότητα να έχει στη κατοχή του οποιαδήποτε νέα κυκλοφορία υπήρχε στο προσκήνιο πριν από όλους. Οι δισκογραφικές γνώριζαν πως το καλύτερο τεστ για τις νέες κυκλοφορίες ήταν να τις παρέχουν στον Levan και αυτός με τη σειρά του να βλέπει τις αντιδράσεις του κοινού του. Ακόμα και τότε η επιλογή των τραγουδιών παρέμεινε αυστηρή. Η εμπνευσμένη αναρχία των προγραμμάτων του δε του επέτρεπε να παρεκκλίνει καθόλου από το μουσικό του στυλ και τα πιστεύω του. Ακόμα και στο απόγειό του δεν εκμεταλλεύτηκε την αυξανόμενη δυναμική του, παρά έμεινε προσηλωμένος στην αύξηση της ευχαρίστησης των clubbers του. Μιλάμε για την εποχή που οι παραγωγές του παίζονταν στο ραδιόφωνο και tracks που το πρώτο βράδυ μίξαρε , το δεύτερο ήταν σε όλα τα ραδιόφωνα εξαιτίας της επιλογής του! Σημαντικό επίσης στοιχείο από την επίδραση του , είναι η χρήση των στίχων. Έδινε μεγάλη σημασία στα μηνύματα που περνούσαν οι στίχοι στον άνθρωπο και πολλές φορές προξενούσε έκπληξη ο τρόπος αλλά και τα σημεία που επέλεγε να ενώσει τα τραγούδια. Σήμερα ακούγεται σαν κάτι απόλυτα φυσιολογικό αλλά τότε??! Σαφώς καινοτόμο!
Το 1987 το P.Garage κλείνει βυθίζοντας σε θλίψη τους clubbers αλλά και τους βασικούς συντελεστές του. Αξίζει να σημειωθεί πως ο ιδιοκτήτης του, Michael Brody πέθανε από Aids δύο μήνες μετά το κλείσιμο του. Ο Larry Levan γνώριζε πως χωρίς το Garage δε θα ήταν ποτέ ο ίδιος και πως πολύ δύσκολα θα υπήρχαν άλλοι εργοδότες που να δέχονται τις μουσικές ιδιοτροπίες του, τον ιδιόρρυθμο αλλά χαρισματικό χαρακτήρα του όπως και την παρατεταμένη χρήση ναρκωτικών που πλέον περιλάμβαναν και ηρωίνη. Οι φίλοι του , τον θυμούνται να πουλά τους δίσκους του , για να ικανοποιήσει την εξάρτησή του, κάτι αδιανόητο για έναν dj-παραγωγό που είχε δοθεί ολοκληρωτικά στη μουσική. Οι κοντινοί του άνθρωποι και συνεργάτες έκαναν λόγο για αυτοκτονικές τάσεις , που όπως αποδείχτηκε ήταν περισσότερο βαθειά κατάθλιψη. Αυτό οδήγησε τον ιδιοκτήτη Michael Brody να καταφεύγει ολοένα και περισσότερο σε εναλλακτικούς dj για το Garage ώστε να καλύψει τις βραδιές του. Το 1992 ο L.Levan με τον συνεργάτη και φίλο του dj Francois KevorKian έκανε μία δίμηνη περιοδεία στην Ιαπωνία όπου λατρευόταν σαν Star. O KevorKian αναφέρει πως τα dj set του Levan ήταν τόσο συναισθηματικά φορτισμένα που φαινόταν ξεκάθαρα πώς και ο ίδιος γνώριζε ότι πλησίαζε το τέλος του. Ο dj δήλωνε βαθειά πληγωμένος μέσα από τραγούδια τα οποία εξηγούσαν πόσο γρήγορα η ζωή συνεχιζόταν….
Στις 8 Νοεμβρίου του 1992 ο Larry Levan σε ηλικία μόλις 38 ετών , πέθανε από ενδοκαρδίτιδα , μία φλεγμονή της καρδιάς η οποία επιδεινώθηκε από την υπερβολική χρήση ναρκωτικών.
Το 2004 ο dj που χαρακτηρίστηκε ως ο Jimmy Hendrix του πικάπ και άλλαξε τα πάντα στην dance μουσική , εντάχθηκε στο Dance Music Hall of Fame για τις εξαιρετικές επιδόσεις , τις καινοτομίες και τις πρωτοτυπίες του ως Dj.
Ο David Morales , ο οποίος ως ανερχόμενος πιτσιρικάς είχε την τύχη να παίξει στο P.Garage και να γνωρίσει τον L.Levan, έχει δηλώσει το εξής : ‘Ποτέ δε θα υπάρξει άλλος Larry Levan και ποτέ δε θα υπάρξει άλλο Paradise Garage. Η μουσική του ιδιοφυία δεν ήταν η άριστη τεχνική του , αλλά ο τρόπος που αντιλαμβανόταν τη μουσική και μετέδιδε τα συναισθήματα στο κοινό. Δεν έχει υπάρξει ποτέ άλλος που να μπορεί να διατάζει συναισθηματικά το κοινό του.’
Αναμφίβολα τις τελευταίες τρείς δεκαετίες οι djs παίζουν σημαντικό ρόλο στη μουσική βιομηχανία. Στη δεκαετία 80 ήταν οι stars της γειτονιάς , της πόλης ή σε κάποιες -λίγες-περιπτώσεις της χώρας τους. Στη δεκαετία του ’90, με την έλευση του διαδικτύου, η φήμη του dj-ing εξαπλώθηκε παντού. Σήμερα οι djs έχουν αναλάβει σχεδόν τον έλεγχο του μουσικού πλανήτη. Καθημερινά το διαδίκτυο υποδέχεται νέες παραγωγές και αμέτρητα remixes σε τραγούδια που καλύπτουν ολόκληρο το μουσικό φάσμα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Larry Levan που είναι ο κύριος υπεύθυνος για την εξέλιξη αυτή…